De nieuwste hype uit voedingsland: intermittent fasting!

Je kunt er tegenwoordig niet meer omheen en uit alle hoeken komt de term voorbij; intermittent fasting. Het zou dé manier zijn om met eten bezig te zijn. Maar ja, is dit waar? Moet jij het roer nu wéér omgooien óf moeten we spreken van de zoveelste voedingshype? Nieuwsgierig als we zijn hebben we dit uitgezocht. Scroll naar beneden, lees onze bevindingen en vorm uiteraard je eigen mening.

Wat is intermittent fasting? Intermittent fasting staat ook wel bekend als IF, oftewel vasten met tussenpozen, of anders gezegd je eet op bepaalde momenten niet. Het is overigens niet zo dat je bepaalde productgroepen schrapt, je eet op andere tijden én je eet gewoon hetzelfde. Intermittent fasting kan je op verschillende manieren doen. Bijvoorbeeld door om de dag te vasten, of enkele uren per dag te vasten of andere varianten. De kern van deze methode is dat je op bepaalde momenten NIET eet. Een methode die afwijkt van ons ‘normale’ voedingspatroon (1).

Waarom intermittent fasting?

Er worden verschillende redenen gegeven om intermittent fasting te doen. Het zou gewichtsverlies stimuleren (met behoud van spiermassa), het zou de kans op ziektes verminderen door verbeterde bloedwaarden (insulinegevoeligheid) en ook goed zijn voor het metabolisme. Ook zijn er geluiden dat intermittent fasting het risico op kanker zou kunnen verkleinen. Klinkt spectaculair, maar klopt dit? Wij doken de literatuur in, lees je mee? Verlies je gewicht met intermittent fasting? Ja, je verliest zeker gewicht met intermittent fasting. Maar dat doe je ook als je een ander dieet volgt of minder gaat eten. Het lichaam werkt wat dat betreft heel simpel. We vallen af wanneer we meer energie (calorieën) verbruiken dan we binnenkrijgen ook wel een negatieve energiebalans genoemd. Welke methode, dieet of manier je ook doet, bij een negatieve energiebalans verlies je gewicht. Er zit hier een tweede maar aan, namelijk, je valt alleen af met intermittent fasting wanneer je op de momenten dat je eet bewuste en gezonde keuzes maakt. Ga je op die momenten calorierijke producten nemen dan kan je aan het einde van de dag alsnog op een positieve energiebalans uitkomen (je krijgt meer binnen dan je verbruikt), waardoor je niet afvalt maar mogelijk juist aankomt (2,3).

Bij een negatieve energiebalans val je altijd af

Je kan dus afvallen met intermittent fasting, alleen heeft dat niks maar dan ook niks met de methode an sich te maken. Het heeft te maken met het feit dat je in een negatieve energiebalans zit. En wat betreft beter behoud van spiermassa, wordt daar in de literatuur geen verschil waargenomen ten opzichte van een andere energiebeperkte diëten (2,3).

Verklein je de kans op ziektes? Overgewicht heeft veel effect op onze gezondheid denk aan; verhoogde bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte, en eventueel verminderde insuline gevoeligheid waardoor kans op diabetes en andere ziektes. Wil je iets doen aan deze verhoogde waarden of verminderde insulinegevoeligheid dan betekent dat gewicht zult moeten verliezen. Afvallen heeft dus een positief effect op deze waarden en dus op het voorkomen van ziektes. Wederom wordt het verhaal hier uit z’n verband getrokken. Wanneer je afvalt (bij overgewicht) heeft dit áltijd positieve effecten op bijvoorbeeld bloedwaarden en daarmee het verlagen van risico op ziektes. Iemand die een negatieve energiebalans heeft gecreëerd met intermittent fasting kan dan dus de conclusie trekken dat het door die methode komt. Terwijl het in feite komt door het gewichtsverlies. Wat betreft het verkleinen van het risico op kanker is daar voor ons op dit moment geen overtuigend bewijs gevonden. Meer onderzoek is écht nodig (2-7).

Wat moet je nu doen? Na al deze informatie te hebben gelezen vraag je je wellicht af, wat moet ik nu doen? Welke keuze jij maakt moet je uiteraard altijd zelf weten, kies een methode waar jij je goed bij voelt. Wat voor jou goed voelt kan een ander niet beslissen. Maar wil je onze visie weten, dan vinden wij maar één ding belangrijk: dat JIJ alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt zodat je optimaal kunt profiteren van voeding. Maar laat, voor het grootste deel van de Nederlandse bevolking, dát nou juist het probleem zijn. Wij vinden dat nieuwe methodes daar in eerste instantie op zouden moeten focussen. Daar valt de meeste winst te behalen en dat is dan ook stap nummer 1. Zorg dat de basis staat. Dit betekent een evenwichtig voedingspatroon waarin je gezonde en bewuste keuzes maakt. Staat deze basis dan kan het geen kwaad om intermittent fasting te doen.

Je lost je tekorten niet op.. Het is goed te realiseren dat wanneer je bepaalde tekorten hebt aan belangrijke voedingsstoffen je dit NIET gaat oplossen door intermittent fasting. Waarom? Omdat intermittent fasting ons niet vertelt hoe we gezond moeten eten of zoals we hier boven vertelde, wat de basis is. Het is slechts een tijdschema en er wordt niet gezegd hoe veel groente, fruit, (volkoren) graanproducten en bijvoorbeeld peulvruchten we moeten eten. Terwijl veel mensen daar juist een tekort aan hebben.Een ander punt waar wij moeite mee hebben is het feit dat de focus niet ligt op gedragsverandering, je leert dus niet wat je op dit moment al goed doet of kan verbeteren. Je leert geen nieuwe (gezonde) gewoontes aan.

PS

Voor bepaalde (risico) groepen raden wij in iedergeval NIET aan om intermittent fasting te volgen. Ons advies zou dan ook zijn om eerst een bij een diëtist aan te kloppen. Risicogroepen zijn: zwangere, mensen met ondergewicht of (een verleden met) een eetstoornis, diabetespatiënten of bij bepaald medicijngebruik maar ook fanatieke (top) sporters.

Bronnen 1. Voedingscentrum. Intermittent vasten.

https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/intermittent-vasten.aspx 2.Seimon RV, Roekenes JA, Zibellini J, Zhu B, Gibson AA, Hills AP, Wood RE, King NA, Byrne NM, Sainsbury A. Do intermittent diets provide physiological benefits over continuous diets for weight loss? A systematic review of clinical trials. Mol Cell Endocrinol. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26384657 3. Headland M, Clifton PM, Carter S, Keogh JB. Weight-Loss Outcomes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Intermittent Energy Restriction Trials Lasting a Minimum of 6 Months. Nutrients. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27338458

4. Tinsley GM, La Bounty PM. Effects of intermittent fasting on body composition and clinical health markers in humans. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26374764 5. Horne BD, Muhlestein JB, Anderson JL. Health effects of intermittent fasting: hormesis or harm? Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26135345

6. Barnosky AR, Hoddy KK, Unterman TG, Varady KA. Intermittent fasting vs daily calorie restriction for type 2 diabetes prevention: a review of human findings. Beschikbaar via: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24993615 7. Voeding & Kanker. Van experts, voor patiënten. Kan vasten de groei van een tumor beïnvloeden. Beschikbaar via: http://www.voedingenkankerinfo.nl/kan-vasten-de-groei-van-een-tumor-beinvloeden/